Kata is een van de meest gebruikte trainingsvormen bij de verschillende budodiciplines. Een kata is een oefengevecht waarbij alle bewegingen zijn vastgelegd.

Jigoro Kano omschreef de bedoeling van kata als volgd:”De kata’s vormen het element van schoonheid in het judo. In de vormen van de kata’s belichaamt de geest van het judo zich, zonder welke het niet mogelijk is zich bewust te worden van het doel dat men nastreeft.”

Kata binnen de traditionele krijgskunsten
Bij de traditionele krijgskunsten was kata de enige manier om veilig te trainen. De reden hiervoor was dat met de meeste technieken ernstig letsel kon worden veroorzaakt, mogelijk zelfs de dood. Doordat bij kata alle bewegingen exact zijn vastgelegd, wisten de personen precies wat ze moesten doen, waardoor de kans op ongelukken kleiner is.

Judokata
Binnen het judo zijn er verschillende kata’s. Deze kata’s hebben iedereen onderdeel van het judo als thema, zoals werptechnieken, grondtechnieken of zelfverdediging.
(onderaan de pagina vindt je een overzicht van alle kata's)

De ontwikkeling van de judokata’s
De ontwikkeling van de judokata’s kan worden verdeeld in vijf verschillende periodes:

De eerste periode: ontwerpen en formuleren
Jigoro Kano besefte dat zijn oorspronkelijke idee om, zonder specifieke regels over studie of praktijk, de katatraining op te nemen in het judo niet succesvol was. Doordat het aantal leerlingen steeg werkte het niet. Kata moest een eigen plaats krijgen binnen het judo. Randori en kata waren de twee vormen van de fysieke judopraktijk. Randori overheerste en het wedstrijdjudo werd gezien als een vorm van randori. Ondanks het belang van randori was kata de kern van het judo

De tweede periode: standaardiseren
Na de eerste periode kwam er een periode die zeer belangrijk was voor de ontwikkeling van de judokata’s. In deze periode werden er voor de kata’s een standaard voor de uitvoering opgesteld. Dit kwam omdat in 1908 de eerste Nationale Japanse Kata Standaardisering werdgerealiseerd. Deze gebeurtenis staat als monument voor het besef van het belang van kata als trainingsmethode. Naast de technische details werd er ook een onderwijslijn uitgezet voor de kata’s. Kata en randori waren nog steeds de twee trainingsmethoden. Wedstrijdtoepassingen bleef een deel van het randori.

De derde periode: hoogtepunt van de judokata’s
Na de tweede periode waarin de standaarden voor de kata’s werden vastgesteld kwam er een periode die werd gekenmerkt door studie en groei. In deze periode werd de technische top van de judokata’s berijkt. Het belang van katawerd bij iedere judoka ingeprent. Er werden door Jigoro Kano comites opgericht om de kata’s verder te ontwikkelen. Door nog meer inspanning werd bereikt dat de judokata’s in heel Japan werden onderwezen.

De vierde periode: verval van de katatraining
Kort na de dood van Jigoro Kano begon een periode waarin er verval optrad voor de judokata’s. Dit kwam door de omstandigheden in de wereldpolitiek.

De vijfde periode: herstel van de judokata
Wij bevinden ons in de vijfde periode waarin er herstel optreedt van kata als trainingsmethode. Kata wordt weer erkend als trainingsmethode en kata’s worden opnieuw geïnterpeteerd. Er ontstaan twee trends, een westerse trend en een Japanse trend.

Bij de Japanse trend werd het verval de katatraining afgeremd en uiteindelijk stopgezet, dit begon ongeveer in 1949. Er werd hierdoor een langzame klim ingezet naar de technische top van weleer. Langzaam kwam het besef hoe belangrijk kata was voor het voortbestaan van het judo. Hierdoor deden zich twee gebeurtenissen voor:

De eerste was de ontwikkeling van een nieuwe op kata lijkende vorm, het Goshin Jitsu no Kata of Goshin Jitsu in 1956. De tweede ontwikkeling was het opnieuw bijeenkomen van het kata standaardiseringscomite in 1960.

Dit duidde op een gedeeltelijk herstel van kata als traininsmethode. Ondanks dat kata weer behandeld wordt als een belangrijk deel van het judo, wordt er tegenwoordig minder belang aan gegeven dan Jigoro Kano ooit heeft bedoeld.

In het Westen was de situatie anders. De Westerse opvatting over kata kwam niet overeen met de inzichten die Kano had over de kata’s. Rond 1950 werden de kata’s niet begrepen door de judoka’s en hierdoo gemeden. Daardoor verdwenen ze vanuit het centrum naar de marges van het judo en werden ze gezien als saai. Randori werd de kern van het judo en shiai (wedstrijden) heeft een enorme nadruk gekregen. Deze invloeden hebben zelfs invloed gehad op het Japanse denken over judo.

Overzicht van kata’s